Verhallen, Wilhelmus

Geboortedatum:: 11 november 1909 (Essen (Dld.))
Overlijdensdatum:: 5 september 1944 ('s-Hertogenbosch)

Biografie

Woonde in 's-Hertogenbosch. Hofstad 33. Zoon van grondwerker Wilhelmus Verhallen (16 september 1869 Rosmalen – 17 februari 1934 's-Hertogenbosch) en Johanna Maria van der Burgt (18 oktober 1872 Rosmalen – 19 augustus 1962 Udenhout). Huwde op 6 februari 1932 met fabriekarbeidster Johanna Satter(10 februari 1911 Venlo) en scheidde ruim zes jaar later van haar. Schipper. Verhallen hield er geen onberispelijke levenswandel op na. Sinds 1928 was acht keer voor verschillende misdrijven proces-verbaal tegen hem opgemaakt. Begin september 1944 fungeerde SS'er Martin Jägers (1*) als commandant van de wacht bij de Nutsschool in 's-Hertogenbosch. Op 5 september 1944 moest hij voor de manschappen die onder zijn bevel stonden sigaretten halen in Huize Mariaburg. Hij pakte daarvoor een fiets die van het bataljon was waartoe hij behoorde. Het rijwiel liet hij onafgesloten achter op het trottoir voor het gebouw. Hij bevond zich nauwelijks in de gang, of een burger meldde hem dat iemand er met zijn rijwiel vandoor was gegaan. Hem werd de persoon aangewezen die de fiets had gestolen (2*). Met een sturmmann had Jägers onmiddellijk de achtervolging ingezet. In een nabijgelegen straat trof hij de man korte tijd later aan. Tegen zijn aanhouding verzette deze zich. Van het gestolen rijwiel was geen spoor meer te bekennen. Met hulp van de sturmmann bracht Jägers de Bosschenaar naar de speelplaats van de school, waarna de Duitse soldaat wegging. Voor de tweede maal vroeg de SS'er de man waar hij de fiets had gelaten. Volgens Jägers antwoordde hij brutaalweg dat hij geen rijwiel had gestolen en dat hij er niets van afwist. 'Aangezien hij mij niet de waarheid wilde vertellen', tekenden de beide verbalisanten uit de mond van de SS-man op, 'heb ik direct hierop met mijn dienstpistool 08 (3*) meerdere schoten op hem gelost, met de bedoeling hem dood te schieten....... Ik heb hem doodgeschoten omdat ik ervan overtuigd was dat hij inderdaad het rijwiel gestolen had en mij de waarheid niet wilde vertellen.' De schoten vuurde Jägers van een afstand van zeven à acht meter af. 'Ik zag dat het eerste schot reeds raak was. Daarna heb ik nog enige schoten gelost die allen raak waren', verklaarde de man, die zei dat hij 'erg opgewonden' was geweest. Het stoffelijk overschot van Verhallen vertoonde vier schotwonden in de nekstreek. Na het afvuren van de schoten was Jägers direct door een Oberscharführer ontwapend en opgesloten in de Willem I Kazerne in Den Bosch. Hij zat een dag of vijf vast en werd toen vrijgelaten en in zijn oude functie van wachtcommandant hersteld, omdat zijn superieuren zijn handelwijze hadden goedgekeurd. Eind januari 1947 werd tegen de Kerkradenaar een levenslange gevangenisstraf gevorderd. Veertien dagen later legde de Roermonder kamer van het Bossche Gerechtshof een detentie van vijftien jaar op wegens doodslag en indiensttreding bij de Waffen-SS. Aan de ene kant hield het gerechtshof rekening met het zeer ernstige karakter van de feiten, maar anderzijds liet het hof onder meer ook meewegen dat onder de Duitse militairen in de eerste septemberdagen een dermate opgewonden stemming heerste – de dodelijke schietpartij vond op Dolle Dinsdag plaats – dat 'excessen te voorzien waren'.
(1*) Jägers was in 1934 lid geworden van de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB), maar zegde het lidmaatschap na negen maanden weer op. Enige dagen na de capitulatie trad hij opnieuw tot de NSB toe. Ook sloot hij zich aan bij Weerbaarheidsafdeling (WA) van de NSB aan. Begin maart 1941 nam hij dienst bij de Waffen-SS. Hij vocht aan het Oostfront en raakte gewond. Twee maanden werd hij verpleegd in een lazaret. Vier maal werd Jägers bij de Waffen-SS bevorderd. Zijn hoogste rang was Unterscharführer. Hij ontving het Kriegsverdienstkreuz. In februari 1944 kwam een eind aan zijn dienstverband bij de Waffen-SS. Daarna ging hij bij meelhandel Offergelt in Würselen (Dld.) werken. Op 10 juni 1944 werd hij echter weer opgeroepen, ditmaal voor de Landstorm Nederland. Daaruit rolde zijn functie als wachtcommandant bij de Nutsschool
(2*) Tegenover de politie in Kerkrade verklaarde Jägers dat de burger die hem had gewaarschuwd hem op de fietsendief had gewezen. Volgens zijn in het vonnis weergegeven verklaring waren dat twee hem onbekende meisjes geweest.
(3*) Acht millimeter.

Heeft u zelf meer informatie over deze persoon? Lever het aan!

Bronnen

Informatie:: Nationaal Archief, Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging, inventarisnummer 72198, Martin Jägers; site wie waswie.nl (waaronder overlijdensakte 606/1944 gemeente 's-Hertogenbosch); S.S.-er schoot een burger neer, De Volkskrant, 29 januari 1947; SS-er vermoordde dief v. zijn fiets, Het Parool, 11 februari 1947, site delpher nl.