Smilde, Louwe

Geboortedatum:: 23 augustus 1923 (Muntendam)
Overlijdensdatum:: 5 februari 1942 (Frankfurt am Main (Duitsland))

Biografie

Woonde in Muntendam. Zoon van Uipko Willem Smilde (los arbeider, 15 september 1896 Muntendam – 17 juni 1949 Groningen) en Efina de Vries (7 april 1900 Veendam – 12 april 1963 Groningen). Arbeider. Op 26 januari 1942 ontsnapte hij samen met de negentienjarige Helmut Willert uit Dortmund-Scharnhorst uit de gevangenis van Gütersloh. Smilde sloeg eerst de 64-jarige opperwachtmeester Westerfeldhausen van achteren met een zware waterkruik op het hoofd. Daarna sleepte hij de bewusteloos op de grond liggende bewaker in een cel en mepte de man nog eens met de kruik op het hoofd. De opperwachtmeester raakte zwaar gewond, maar was, toen het bericht op 9 februari 1942 in de Limburger koerier verscheen, buiten levensgevaar. De medegedetineerde wachtte beneden. De twee hadden afgesproken dat Willert in geval van nood Smilde te hulp zou komen. De mannen namen vier grote gevangenissleutels mee. Willert hing ze als aandenken om zijn hals. Dat bleek erg onverstandig te zijn, want twee vrouwen vielen de sleutels op. Het ontvluchte duo werd opgepakt en stond vier dagen na de uitbraak uit de gevangenis al voor de speciale rechtbank in Bielefeld terecht. Die veroordeelde beide mannen voor poging tot moord en muiterij ter dood. De president van de rechtbank zei dat zij niet alleen volgens de wet, maar ook op grond van de 'gezonde volksmeening' – gesundes Volksempfinden – 'hun hoofd hadden verspeeld'. Het doodvonnis werd, in ieder geval bij Smilde, op 5 februari 1942 in Frankfurt am Main ten uitvoer gebracht. Het is niet bekend, waardoor hij in de gevangenis van Gütersloh was beland. Zijn zus Roelfina Smilde zong tijdens haar werk bij wasserij Dieterman soms vaderlandse liederen, die de Duitsers hadden verboden. Nadat een collega haar had verraden, kreeg ze een gevangenisstraf van zes maanden. Pas na een jaar keerde zij weer terug.

Begraven op het Nederlands Ereveld in Franfurt am Main, Frankfurt-Oberrad, vak 4, rij 4, grafnummer 4.

Heeft u zelf meer informatie over deze persoon? Lever het aan!

Bronnen

Informatie:: Doodstraf voor uitbrekers van Gütersloh, Limburger Koerier, 9 februari 1942 (delpher.nl); Stichting Archief Muntendam/Historische vereniging gemeente Muntendam, Slachtoffers WO2 Muntendam, en: Tweede Wereldoorlog Muntendam (stichtingarchiefmuntendam.nl); Genealogie Kruizinga (genealogiekruizinga.nl); Document Strafgefängnis Wolfenbüttel, Informatiebureau van het Nederlandse Rode Kruis, dossier 15286 (Johannes Griek); Oorlogsgravenstichting; site wiewaswie.nl.