Wo2Slachtoffers.nl

Veenbrink, Leendert

Geboortedatum:
25 maart 1901 (Ede)
Overlijdensdatum:
10 februari 1945 (Doorwerth. gemeente Renkum)

Biografie

Woonde in Ede. Zoon van landbouwer Leendert Veenbrink (8 februari 1867 Bennekom, gemeente Ede – 17 december 1930 Ede) en Evertje van de Haar (14 september 1868 Ede – 12 april 1950 Ede). Huwde op 18 augustus 1926 met Grietje van de Kuit (27 december 1901 Ede). Gereformeerd. Fabrieksarbeider. Het echtpaar kreeg vijf kinderen. Veenbrink en Gijs Jansen (1*) ondernamen in de laatste fase van de Tweede Wereldoorlog een poging om het Gelderse strafkamp Lager Scharnhorst te ontvluchten. In dat kamp was voordien het Doopsgezinde bejaardentehuis Mooi-Land gevestigd. De kampbewoners, van wie een deel volgens de site wageningen1940-1945.nl door de Duitsers uit de omgeving was opgepikt, moesten loopgraven graven en stellingen bouwen. Het tweetal werd gegrepen. Zonder enige vorm van proces werden zij op 10 februari 1945 door bewaker Franz Kratzl (2*) gefusilleerd. De executie werd om acht uur 's ochtends in het bos achter Mooiland uitgevoerd. Volgens een krantenbericht geschiedde het doodschieten van beide mannen tegen de wil van de kampleiding (3*). In het strafkamp had Kratzl de bijnaam 'Frits de moordenaar'. Na de oorlog vroeg de Nederland om uitlevering van de naar Duitsland gevluchte man. Het duurde nog drie jaar, voordat hij werd gepakt. Bijna vier jaar na de gewelddadige dood van Veenbrink en Jansen stond Kratzl in Zutphen terecht voor het Bijzonder Gerechtshof. Procureur-generaal Huber eiste tegen hem levenslang. De Bijzondere Raad van Cassatie legde hem op 13 februari 1950 in de beroepsprocedure een gevangenisstraf van twintig jaar op. Op 22 mei 1958 was hij weer vrij man en werd hij over de Nederlands-Duitse grens gezet. De naam van Veenbrink staat op het Enka monument in Ede, dat herinnert aan de twaalf medewerkers van de Enka (Eerste Nederlandse Kunstzijdefabriek) die in de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen..
(1*) Gijsbertus Antonie Jansen (29 februari Doorwerth 1900).
(2*) Friedrich Martin Ludwig Kratzl.
(3*) Cor Janse liet in 'Blik Omhoog' Michiel Jongen, een zeventienjarige jongeman uit Rotterdam, aan het woord: 'Vanuit Mooiland hebben wij een vluchtpoging naar Ede ondernomen. Als voorbeeld werden twee jongemannen, geknield naast elkaar en met een witte doek over het hoofd, met een nekschot geëxecuteerd. U kunt zich voorstellen wat er toen door een kring van mensen, die er omheen moesten staan, heenging. Waarbij wij ook vanaf drie of vier hoeken door gewapende Duitsers ingesloten waren. Deze twee jongens waren geen Rotterdammers, maar woonden in Ede. De man die de executie uitvoerde was een Rijksduitser, die onder de naam 'Herr Fritz' in Mooiland zeer berucht was (een soort Unterlagerführer, C.).'

Begraven in een kuil. Herbegraven in Ede.

Heeft u zelf meer informatie over deze persoon? Lever het aan!

Bronnen

Informatie:
Cor Janse, Blik Omhoog, 1940-1945: Wolfheze, de Zuid-Veluwezoom, de oorlog, 4 delen, 1995-1999; pag. 1031; site wageningen1940-1945.nl; site wiewaswie.nl (waaronder overlijdensakten 100/1945 gemeente Renkum en 869/1945 gemeente Ede); site genealogieonline.nl (stamboom Velthuis-Delissen; site roekelg.home.xs4all.nl (parenteel Derck Backer [van Roekel]); Levenslang geëist tegen 'Frits de moordenaar', De Volkskrant, 18 februari 1949, site delpher.nl; Strenge straffen voor verraders. Doodstraf geëist tegen agent van politie, Nieuwe Apeldoornsche Courant, 18 februari 1949, site delpher.nl; 'Frits de moordenaar', De Tijd, 17 februari 1949, site delpher.nl; Levenslang geëist tegen 'Frits de moordenaar', De Waarheid, 17 februari 1949, site delpher.nl.