Melse, Laurus
- Geboortedatum:
- 5 september 1910 (Goes)
- Overlijdensdatum:
- 29 juni 1943 (Leusden/Leusderheide)
- Begraven op:
- Nederlands Ereveld Loenen te Loenen
Vak: D. Graf: 333.
Biografie
Woonde in 's-Gravenhage. Zoon van slager Izaak Melse (20 juli 1873 Goes – 6 april 1933 Goes) en Sara Adriana Reijerse (21 december 1879 Goes – 9 mei 1959 Utrecht). Zijn ouders gingen in mei 1918 uit elkaar. (1*) Ongehuwd. Accountant. Lid verzet behorend tot de Ordedienst.
Het echtpaar Van Niftrik (2*) zette tijdens de oorlog al vrij snel vauit hun woning in de grensplaats Putte een escape-line naar Zwitserland op. Dessing schat in haar proefschrift dat een kleine honderd Engelandvaarders gebruik van de ontsnappingslijn hebben gemaakt. Het betrof hoofdzakelijk militairen. Onder hen bevonden zich veel vliegeniers. (3*) Van Melse en Van Voorthuijsen (4*) leverden een belangrijk deel aan van de gegadigden, die langs de escape-lijn Nederland ontvluchtten.
Van Niftriks ontsnappingslijn werd echter geďnfilteerd door V-Mann Izak Daane. Die had zijn waarde voor de Duitse opsporingsautoriteiten al eerder bewezen. De Leeuwengarde en de Zeeuwse verzetsgroep Van Beest waren door zijn toedoen opgerold. Melse gaf volgens amateurhistoricus Bert Staats opdracht om Daane om het leven te brengen. Twee leden van de Groningse verzetsgroep van dr. Rotte (6*), Van Dongen (7*) en Spaans (8*), lokten Daane in de vroege middag van donderdag 6 augustus 1942 diep de Strubben-Kniphorstbos tussen Anloo en Schipborg in. Zij voerden daar hun opdracht uit en doodden de provocateur.
Het lijk werd in het gat gedeponeerd dat Johannes Hovenkamp, een ander lid van de verzetsgroep, eerder die dag op enkele honderden meters afstand van zijn woning Schipborg B 73 had gegraven. Van Dongen en Spaans vertrokken in grote haast op fietsen, waarvoor Hovenkamps echtgenote Petronella (10*) had gezorgd. Zij verzuimden echter eerst de kleding van Daane grondig te doorzoeken. Zodoende vonden de Duitsers zijn aantekeningsboekje met namen, onder meer die van Hovenkamp.
Vermoed wordt dat de beide verzetslieden in Assen op de trein naar Den Haag zijn gestapt. De Duitsers ontdekten het stoffelijk overschot van Daane trouwens wonderbaarlijk snel. Nog op 6 augustus vielen zij de woning van Hovenkamp binnen en arresteerden zij hem. 's Nachts werden Spaans en Dongen in 's-Gravenhage ingerekend. Waarschijnlijk waren deze arrestaties voor Melse reden om te proberen via het neutrale Zwitserland naar Engeland te ontkomen, maar bij de Zwitserse grens werd hij opgepakt. De Van Niftriks, die zich volgens Dessing van januari 1941 tot 5 augustus 1942 bezighielden met de hulp aan vluchtelingen, slaagden er nog in zich via hun eigen ontsnappingsroute in veiligheid te brengen. Melse is op 24 juni 1943 samen met Van Dongen, Spaans en Hovenkamp en vier anderen op de Leusderheide gefusilleerd. In Den Haag werd de Laurus Melselaan naar de verzetsman vernoemd.
(1*) Zijn vader hertrouwde in juli 1925 met een zus van zijn ex-vrouw, huishoudster Johanna Maria Reijerse (19 augustus 1889 Goes).
(2*) Jacobus Gerhardus van – Job – Niftrik (5 augustus 1893 Vlissingen – 30 juni 1976 Hoogerheide) en Elisabeth Marie Armande – (tante) Betty – Gevers (8 juli 1900 Edegem, provincie Antwerpen, België – 9 maart 1985 Hoogerheide).
(3*) Het Wikipedia-artikel over de escape-line van de Van Niftriks vermeldt dat naar schatting 114 Engelandvaarders, joodse vluchtelingen niet meegerekend, de Van Niftrik-route passeerden.
(4*) Eerste luitenant-vlieger Hendrik Gerrit van Voorthuijsen.
(5*) Izak Anthonie Daane (25 juni 1914 Yerseke).
(6*) Hendrik Adriaan Rotte (26 juni 1886 Ellewoutsdijk), leraar Engels aan de
Rijks-HBS .
(7*) Johannes Hendrikus van Dongen (5 november 1916 Rotterdam).
(8*) Cornelis Spaans (14 juli 1922 Den Haag), officieel nog in Groningen ingeschreven, maar sinds begin 1942 (weer) verblijvend in Scheveningen.
(9*) Johannes Hovenkamp (16 oktober 1913 Zuidlaren).
(10*) Petronella van Beusekom (16 februari 1918 Leidschendam).ensche
Massa(veld)graf. Herbegraven op het Nationaal Ereveld van de Oorlogsgravenstichting in Loenen, vak D, grafnummer 333.
Heeft u zelf meer informatie over deze persoon? Lever het aan!
Bronnen
- Informatie:
- Lidian Boelens, Het vergeten verhaal van een verzetsheld uit Schipborg, Dagblad van het Noorden, 12 juni 2018 (op basis van onderzoek van amateurhistoricus Bert Staats); Agnes Dessing, Tulpen voor Wilhelmina. De geschiedenis van de Engelandvaarders, dissertatie Universiteit van Amsterdam, Bert Bakker, Amsterdam, 2004; site oorlogsslachtofferszeeland.nl; Van Niftrik-, route, Oorlogsgravenstichting; Erelijst van Gevallenen 1940-1945; site wiewaswie.nl (waaronder overlijdensakten 9/1946 gemeente Leusden en B901/1946 gemeente 's-Gravenhage); site geni.com.