Boeijenga, Willem
- Geboortedatum:
- 25 september 1909 (Lollum)
- Overlijdensdatum:
- 8 augustus 1944 (Gauw)
Biografie
Woonde in Gauw, Nr. 51. Zoon van Jelle Boeijenga (16 december 1875 Sneek – 30 mei 1944 Sneek) en Botje Pot (20 april 1873 Woudsend – 9 mei 1957 Sneek). Huwde op 25 mei 1936 met Grietje Wiersma (12 april 1909 Oosthem - 3 maart 2006 Sneek). Het echtpaar had een kind: Antje (14 april 1943). Bakker.
Hij begon de bakkerij in 1936 op het adres, dat nu bekend is als Boeijengastrjitte 54.
Nederlands Hervormd. Lid verzet behorend tot de LO-Wymbritseradeel. Hij bracht distributiebonnen rond. Boeijenga werd op 8 augustus 1944 door een landwachter doodgeschoten. Hij is verraden door de veldwachter/conciërge van het gemeentehuis in Akkrum, Pieter Bergsma (1*).
De politieman had in Gauw verzetsman Sjerp de Vries (schuilnaam Piet) zien lopen. De Vries was eerder opgepakt, maar dankzij de extra sleutel, die burgemeester jonkheer Baerdt van Sminia had laten maken, kon hij ontsnappen. Hij was naar zijn verloofde in Gauw gevlucht.
Bergsma deed navraag bij zijn schoonvader en vernam wat De Vries aan Gauw bond. Bovendien kreeg hij twee adressen waar Joden verborgen zaten. Op 8 augustus 1944 omsingelden veertig man Gauw. De Vries wist andermaal weg te komen. Hij kon net op tijd door een luik klimmen en zich in het hooi verstoppen. Het lukte hem uit handen van de Duitsers te blijven.
In eerste instantie was Boeijenga van plan geweest om bij zijn schoonouders te slapen, bij wie ook zijn echtgenote en baby verbleven. In zijn slaap werd hij 's morgens vroeg overvallen. Gerrit Jellema schrijft in zijn boek 'Herinneringen uit Gauw: ''Men was zijn huis binnengedrongen en (had) hem onmiddellijk de vraag gesteld waar hij de Jodin verborgen had. Toen Boeijenga weigerde dit te vertellen, begonnen ze hem te slaan en te schoppen.
Toen hij daarna opnieuw weigerde iets te zeggen, namen ze hem mee naar de meelzolder, en gooiden hem van de trap, op de betonnen vloer van de bakkerij. Zeer waarschijnlijk is hij ten gevolge van deze val al vrij ernstig geraakt. Toch weet hij even later aan zijn ondervragers te ontkomen; hij komt buiten, kruipt door de 'skytsleat', die er tussen zijn erf en dat van omke Pieter ligt, loopt alsmaar struikelend verder over het erf van omke Pieter, is bijna bij het haventje gekomen …. dan vallen er een groot aantal schoten.....Dodelijk getroffen valt Willem Boeijenga neer. Rimmert van der Kooij, die dit op enige afstand ziet, hoort hem nog roepen 'Heer, wees mij zondaar genadig', waarna hij sterft, doorzeefd met kogels.' De verslagenheid, en vooral de woede, in het dorp is groot.''
In een bergplaats werd de joodse kantoorbediende Suze Nabarro uit Amsterdam aangetroffen. Zij werd voor verhoor meegenomen naar Leeuwarden. Via het Kamp Westerbork is zij naar het vernietigingskamp Auschwitz in Polen en later naar Krazan in voormalig Tsjecho-Slowakije vervoerd. Suze werd in 1945 door de Russen bevrijd.
In Gauw is een straat - de Boeijengastrjitte - naar hem vernoemd. Voorts wordt hij geëerd met een gedenksteen, die ingemetseld is in de torenmuur van de Nederlands Hervormde Kerk in zijn woonplaats. De tekst op de steen luidt: 'Willem Boeijenga foel yn dit doarp op de achtste fan Rispmoanne 1944 troch Dútske terreur. Hy joech syn libben om dat fan oaren to rêdden.'
(1*) Pieter Bergsma (27 oktober 1889 Terhorne - 22 april 1945 Leeuwarden). Na de oorlog pleegde hij zelfmoord.
(2*) Bouma schrijft hij in het hoofdstuk, waarin hij een korte schets van het leven van de doden uit de Lege Geaën geeft, op dit punt: 'Tijdens de doorzoeking van zijn huis sprong Boeijenga van de meelzolder.'
(3*) Jonkheer mr. Paul Marinus Baerdt van Sminia (27 maart 1901 Leeuwarden – 24 april 1945 Sandbostel (Dld.).
(4*) 'Willem Boeijenga viel in dit dorp op de achtste van Oogstmaand 1944 door Duitse terreur. Hij gaf zijn leven om dat van anderen te redden.'
Begraven op 11 augustus 1944 de Nederlands Hervormde Begraafplaats te Gauw, rij 12, grafnummer 2.
Heeft u zelf meer informatie over deze persoon? Lever het aan!
Bronnen
- Informatie:
- Jack Kooistra, Een laatste saluut. Fryslân in de oorlog, Penn Communicatie, Leeuwarden, 2005, pag. 240; Hessel Bouma, Verzet en verraad in de lege Geaën, Dorpsbelangen in De Lege Geaën, 2017; Gerrit Jellema, Herinneringen uit Gauw - dorp in de Legean, eigen uitgave, 1984 (geciteerd op de site Oorlogsgravenstichting); W.A. Brug, Hun naam leeft voort...! Oorlogsslachtoffers verleenden hun naam aan straten en gebouwen, Repro Holland BV, Alphen aan den Rijn, 1989; Rogier van Aerde e.a., Het Grote Gebod. Gedenkboek van het verzet in LO en LKP, deel I en II, J.H. Kok NV, Kampen en H. Nelissen, Bilthoven, meerdere drukken; Oorlogsgravenstichting; Erelijst van Gevallenen 1940-1945; site wiewaswie,nl (waaronder overlijdensakte 98/1944 gemeente Wymbritseradeel); site genealogieonline.nl (stamboom Fopma/Bouma).
- Friesland
- Laatste wijziging: 10-08-2020