Wo2Slachtoffers.nl

Berghuijs, Adriaan

Geboortedatum:
9 januari 1921 (Nuland)
Overlijdensdatum:
18 augustus 1944 (Vught)
Begraven op:
Asputten Kamp Vught te Vught

Biografie

Woonde in Noordbergum (nu: Noardburgum), nr. 138. Zoon van J. Berghuijs en J. Starkenburg. Verloofd met Hieke Bulthuis. Reclametekenaar. Eerst Nederlands Hervormd, later geen kerk. Lid verzet onder de schuilnaam De Ruiter en behorend tot LO-Leeuwarden. Hij fungeerde als chef van de LO-Centrale in Leeuwarden. Berghuijs tekende de zegels, waarmee het Nationaal Steunfonds (NSF) in Friesland meer dan negen ton binnenhaalde voor het financieren van het onderduikerswerk. De Duitsers ontdekten de zegelactie pas na acht weken. Door de inval in het kaaspakhuis van de firma Tamminga aan de Schrans in Leewarden, waar het archief van het Friese archief van het Nationaal Steunfonds (NSF) met code en al tijdelijk was ondergebracht, dook de naam van Berghuijs op. In de nacht van 26 juli 1944 werd hij op zijn onderduikadres aan de Leeuwarder Oostersingel gearresteerd. 'In de cel in Leeuwarden', zo meldt Pieter Wijbenga in deel II van Bezettingstijd in Friesland, 'was de voortvarende Adri meteen begonnen aan het maken van plannen tot ontvluchting, maar hij kreeg geen schijn van kans.' Via Groningen kwam hij in Kamp Vught terecht. Op 14 augustus 1944 vond in Leeuwarden een mislukte aanslag plaats op SD-medewerker Zacharias Sleijfer. Een dag later werden zijn Haagse collega Johannes Bernardus Faure (24 april 1909 Leiden) en SS-Unterscharführer Nicolay Ludwig Johannsen (8 september 1903 Hamburg) gedood, toen zij in Birdaard slager en verzetsman Freerk Leistra ('Omke Freark') wilden oppakken. Wijbenga schrijft dat de Duitsers - 'Den Haag' – besloten dat als represaille voor 'Birdaard' en 'Leeuwarden' respectievelijk twintig en vijftien gevangenen uit het Noorden met hun leven moesten boeten. Het is niet zeker, of deze represaillemaatregel inderdaad is uitgevoerd. Maar wat wel vaststaat is dat op 18 augustus 1944 in Vught veertien noordelijke gedetineerden zijn gefusilleerd. Onder hen waren veel Friezen. Berghuijs was een van hen. Bovendien zijn vier dagen later nog eens ruim twintig gevangenenen uit de drie noordelijke provincies in Vught doodgeschoten. Zijn naam staat op het monument op de fusilladeplaats en de herdenkingswand in het Nationaal Monument Kamp Vught. Postuum is hem het Verzetsherdenkingskruis toegekend.

Berghuijs is gecremeerd in het concentratekamp Vught.

Heeft u zelf meer informatie over deze persoon? Lever het aan!

Bronnen

Informatie:
- OGS Gedenkboek 36 - Amersfoort, Vught, Westerbork, Oorlogsgravenstichting.