Smallenbroek, Jan
- Geboortedatum:
- 7 juni 1914 (Assen)
- Overlijdensdatum:
- 25 september 1944 (Westerbork)
Biografie
Groningen, Van Brakelplein 17a. Zoon van aannemer Cornelis Jacobus Smallenbroek (9 januari 1878 Veenhuizen – 10 december 1949 Assen) en Aaltje Boxem (10 september 1891 Kloosterveen, gemeente Assen - 1 december 1981). Huwde met Lupkje Magrietha Venema (14 november 1910 Exloo - 16 juli 1996 Assen). Het echtpaar had twee kinderen. Opzichter Rijkswaterstaat. Gereformeerd. Lid verzet. Buurtcommandant OD-Groningen. Op zijn verzetskaart staan twee lezingen van zijn arrestatie. De eerste is dat hij op 22 september 1944 is gearresteerd, toen hij een illegaal blaadje op een door de SD-bezet adres bracht. Een tweede versie spreekt van verraad van B. v.d. Berg. De wijkcommandant had op de middag van de 22ste, zo blijkt uit onderzoek van kleinzoon Eduard Smallenbroek, te horen gekregen dat hij Smallenbroek moest waarschuwen, 'omdat er iets niet in orde was'. In allerijl spoedde hij zich naar de woning van zijn verzetscollega, waar hij de landwachters tegenkwam die Smallenbroek net hadden gearresteerd. De wachtcommandant deed, alsof hij Smallenbroek niet kende en kon zo voorkomen dat hij ook werd aangehouden. Samen met elf anderen, hoofdzakelijk OD'ers, is Smallenbroek drie dagen later in Kamp Westerbork gefusilleerd. In een artikel van Joop Bouma in het dagblad Trouw zegt zoon Jan Smallenbroek dat oorlogsleed niet binnen één generatie vervaagt en dat ook zijn zonen de last ervan met zich meedragen: 'Ik heb geen vader gehad (op de dag van de arrestatie was hij een baby van twee weken, red.), maar zij hebben nooit een opa gehad, mijn vrouw heeft nooit een schoonvader gehad. Ik heb mijn kinderen niet kunnen leren hoe je een stropdas strikt of een fietsband plakt, want ik had geen vader die het voordeed. Heel simpele dingen. Ik heb geen vader gehad die met me voetbalde of ravotte. Ik had een moeder die er niet over wilde praten en nog jarenlang doodsbang was, 's avonds onder de bedden keek. Daar krijg je als kind een tik van mee.' De naam van Jan Smallenbroek wordt vermeld op het Monument Rijks HBS, dat zich aanvankelijk in de vestibule van de voormalige hbs aan de Beilerstraat bevond, maar in 1972 naar het Dr. Nassaucollege aan de Mr. Groen van Prinstererlaan in Assen is verplaatst.
Het lichaam van Smallenbroek is gecremeerd in Kamp Westerbork. Op 2 november 1945 werd het symbolisch bijgezet op veld S op Begraafplaats Esserveld in Groningen.
Heeft u zelf meer informatie over deze persoon? Lever het aan!
Bronnen
- Informatie:
- Oorlogs- en Verzetscentrum Groningen; Oorlogsgravenstichting; voormalige site Genlias/site wiewaswie.nl/site Alle Groningers (waaronder overlijdensakten 91/1945 gemeente Westerbork en 2764/;1945 gemeente Groningen); genealogie Hummel en Jager, site mijn-genea.nl; parenteel van Jan Smallenbroek, site offerijn.nl; Joop Bouma, Een deken van zwijgen, Trouw, 3 mei 2011; site 4en5mei.nl.