Wo2Slachtoffers.nl

Eland, Leendert

Geboortedatum:
8 november 1913 (Rockanje)
Overlijdensdatum:
6 februari 1945 (Rotterdam)
Begraven op:
Nederlands Ereveld Loenen te Loenen
Vak: A. Graf: 1059.

Biografie

Woonde in Rotterdam, 3e Balsemienstraat 33b. Zoon van Arie Eland (7 december 1879 Rockanje – 13 januari 1963 Den Haag) en Maria van Herk (18 september 1880 Berkenwoude – 11 april 1958 Rockanje). Gehuwd met Maartje – Map – van der Hoek (24 augustus 1917 – 17 januari 1986). Korporaal der mariniers, stamboeknummer. 4431. In mei 1940 was Leen Eland als militair betrokken bij gevechten op de Afsluitdijk. Opperwachtmeester Staatsbrandweer. Gereformeerd. Lid van de Rotterdamse KP en LO Rotterdam en Zuid-Hollandse Eilanden. Ook hoofdwachtmeester J. Flipse van de Staatsbrandweer maakte deel uit van het verzet. Hij had de leiding van de KP'ers bij de Rotterdamse brandweer. Op de middag van 6 februari 1945 ging op de brandweerpost aan de – toentertijd Stieltjeskade geheten – Wilhelminakade het gerucht rond dat op het hoofdbureau van de Staatsbrandweer aan de Heemraadssingel onderluitenant Van der Sel was opgepakt. Flipse begreep dat hij nu ook beter zo snel mogelijk kon verdwijnen. Terwijl hij daartoe voorbereidingen trof, riep afdelingscommandant Cornelis van der Kleij, een NSB'er, hem naar binnen. De kapitein draaide de deur direct achter zich op slot. Hij had van brandweercommandant Dirk Antonie Budde opdracht gekregen dat hij Flipse moest vasthouden, totdat hijzelf ter plaatse was gearriveerd. Tussen Van der Kleij en Flipse ontspon zich een twistgesprek. Een getuige, onderluitenant J. Honig, hoorde de hoofdwachtmeester vertwijfeld zeggen: 'U wilt mij toch niet overleveren aan de de SD?' En later: 'Jongens kom me helpen.' Honig waarschuwde zijn collega Eland dat het fout ging. Eland spoedde zich meteen naar de kamer van Van der Kleij. Tijdens een schermutseling werkten de beide verzetslieden hun meerdere tegen de grond, waarna zij snel achter elkaar het vertrek verlieten en de trap afliepen. Zij werden gevolgd door Van der Kleij. Op de Wilhelminakade probeerde deze hen nog te stoppen door van zijn dienstrevolver gebruik te maken. Bij het Bijzonder Gerechtshof stelde hij dat het zijn bedoeling was geweest een waarschuwingsschot te lossen. De kogel trof evenwel Eland in de nek, waardoor hij vrijwel op slag dood was. Al in het najaar van 1945 moest Van der Kleij zich in Rotterdam voor het Haagse Bijzonder Gerechtshof verantwoorden. Procureur-fiscaal mr. J.S. Loke eiste de doodstraf. Het gerechtshof legde twintig jaar gevangenisstraf op. De Bijzondere Raad van Cassatie oordeelde in de beroepsprocedure echter dat de dagvaarding nietig was, omdat in de tenlastelegging onvoldoende was omschreven waarvan de verdachte werd beticht. In oktober 1946 volgde na de gevorderde doodstraf opnieuw een celstraf van twintig jaar. Deze strafmaat werd in maart 1947 door de Bijzondere Raad voor Cassatie nog eens bekrachtigd. Bij Koninklijk Besluit is de straf in augustus 1950 tot twaalf jaar detentie teruggebracht. Ondertussen had ook Budde in 1948 terechtgestaan. Voor onder meer de opdracht aan Van der Kleij om Flipse vast te houden werd een gevangenisstraf van twaalf jaar gevorderd. Het Bijzonder Gerechtshof halveerde de straf tot zes jaar detentie.
Ter nagedachtenis aan Eland is op het Wilhelminaplein aan de noordzijde van het metrostation een gedenktegel aangebracht.
Oorspronkelijk begraven op de Zuiderbegraafplaats in Rotterdam, vak B, grafnummer 589. Later herbegraven op het Ereveld van de Oorlogsgravenstichting in Loenen.

Heeft u zelf meer informatie over deze persoon? Lever het aan!

Bronnen

Informatie:
Frank van Riet, Handhaven onder de nieuwe orde. De politieke geschiedenis van de Rotterdamse politie tijdens de Tweede Wereldoorlog, Aprilis, Zaltbommel, 2008; LO/LKP, Het Grote Gebod; archief Jack Kooistra; diverse artikelen Het Vrije Volk, 2 oktober 1945, 3 oktober 1945, 8 februari 1946, 16 oktober 1946, 25 februari 1947, 24 augustus 1948, 1 september 1948, 12 mei 1949, De Tijd, 2 oktober 1945, Provinciale Drentsche en Asser Courant, 3 oktober 1945, Nieuwsblad van het Zuiden, 30 oktober 1946; Oorlogsgravenstichting; Erelijst van Gevallenen 1940-1945; Digitale Stamboom Rotterdam (waaronder overlijdensakte 1772 b149/1945); genealogieonline.nl (stamboom Kommerij/Komrij); Genealogiebank Rijerkerk – Bronner, site rijerkerk.nl; online-begraafplaatsen.nl.