Wo2Slachtoffers.nl

Zwart, Pieter Jacob

Geboortedatum:
11 maart 1909 (Wormerveer)
Overlijdensdatum:
5 april 1945 (Koog aan de Zaan)

Biografie

Woonde in Wormerveer, Insulindelaan 2. Zoon van Dirk Zwart en Klazina Wilhelmina Avis. Gehuwd met Annetje Kuiper. Het echtpaar had één kind. Directeur garagebedrijf. Nederlands Hervormd. Zwart was al in een vroeg stadium van de oorlog betrokken bij het verzet in de Zaanstreek en werkte onder de schuilnaam Piet Zwikker. Zijn auto's leende hij uit aan knokploegen om te gebruiken bij overvallen op distributiekantoren, gemeentehuizen en andere belangrijke centra. Hij deed echter ook zaken met de vijand, hetgeen niet overal lof oogstte bij zijn medeverzetslieden. Hij deed dit om inlichtingen te verkrijgen over troepenbewegingen en transporten en ter beveiliging van zijn eigen personeel. Dat hoefde zich dan niet te melden voor de verplichte tewerkstelling in Duitsland. Bij het verzet kwam eind 1944 een anonieme brief binnen over vermeende collaboratie van Zwart met de Duitsers. Ook bij de redactie van het illegale communistische blad De Waarheid kwam een anoniem stuk met dezelfde strekking binnen. De geruchtenstroom rond Zwart nam daarna angstwekkende vormen aan en er werd binnen verzetskringen openlijk gesproken over de liquidatie van Zwart. Men zag hem als een verrader. Een maand voor de algehele bevrijding van Nederland schoot Johan Bak hem met medewerking van een viertal anderen dood, in opdracht van groepscommandant van de BS H. Buntsma. Ter hoogte van De Waakzaamheid schoot het kwintet Zwart van zijn fiets. Die viel dood op straat. Binnen de BS leidde dit tot hevige verontwaardiging, omdat het absoluut niet zeker was dat Zwart verraad pleegde. Alle daders werden gearresteerd en opgesloten in een illegale gevangenis. Een in het leven geroepen lekenrechtbank hield zitting in een kerkgebouw, maar deed in verband met de capitulatie van de Duitsers geen uitspraak. Op 26 september 1945 diende deze moord alsnog voor de krijgsraad in Alkmaar. De krijgsraadpresident zag de commandant van de Landelijke Knokploegen Dirk Bus als de agitator van de achterklap die uiteindelijk het leven van Zwart kostte. Twee betrokkenen werden veroordeeld tot gevangenisstraffen. Tijdens een bijeenkomst van de Binnenlandse Strijdkrachten op 11 mei 1945 op de begraafplaats in Wormerveer sprak de onderdistrictcommandant een schuldbewuste rede uit.

Heeft u zelf meer informatie over deze persoon? Lever het aan!

Bronnen

Informatie:
Overlijdensakte 28 d.d. 9 april 1945 germeente Koog aan de Zaan.