Lok, Andries
- Geboortedatum:
- 8 december 1903 (Siegerswoude-Opsterland, Nederland)
- Overlijdensdatum:
- 20 mei 1944 (Ravenswoud, Nederland)
- Begraven op:
- Nederlands Ereveld Loenen te Loenen
Vak: A. Graf: 147.
Biografie
Schoolhoofd van de basisschool in Ravenswoud en betrokken bij het ongewapende
verzet. Andries Lok was woonachtig in Ravenswoud, 3e Wijk, 559. Hij werd op 8 december 1903 geboren als zoon van Jacob Lok (koopman) en Neeltje van Dijk. Hij huwde op 3 augustus 1928 (ondertrouw 20 juli 1928) met Wietske Hoekstra (10 december 1903, Donkerbroek - 15 maart 1997, Drachten). Het echtpaar kreeg twee kinderen, Jacob en Johanna. Hij was hoofdonderwijzer van beroep.
In zijn vrije tijd was Lok een algemeen erkend amateur-bioloog en een bekend korfbalscheidsrechter. Verzetsdeelnemer behorende tot de LO-Ooststellingwerf. Lok, net als zijn echtgenote lid van de SDAP, was tegen geweld, ook in oorlogstijd. Hij stond bekend als fel anti-nationaal-socialistisch. Tijdens de bezetting hield hij zich bezig met huisvesting voor onderduikers. In zijn gezin verbleef het joodse kind Hans Slosch. Nadat een NSB-collega hier achter was gekomen, werd de jongen elders ondergebracht. Ook distribueerde hij bonkaarten en verspreidde hij illegale lectuur, zoals Vrij Nederland. Volgens Inger Schaap fungeerde hij als ,,de centrale persoon van de verzetsactiviteiten in Ravenswoud''. Op 19 mei 1944 werd 's avonds aangebeld. Zoon Jaap, toen dertien jaar, opende de deur. Twee mannen stonden op de stoep en vroegen heel vriendelijk, of pa even mee wilde gaan naar Assen voor het afleggen van een getuigenverklaring in een onderzoek. Enkele meters buiten zijn woning werd Lok doodgeschoten. De moordenaars reden snel weg in een auto met gedoofde lichten. Deze moord was een wraakneming voor de dood van landwachter Kornelis Hartenhof (14 februari 1920 Appelscha - 12 mei 1944 Appelscha). Bij een persoonsbewijzencontrole, die Hartenhof samen met een collega-landwachter uitvoerde, ontstond een confrontatie met leden van de KP-Meppel. Bij het vuurgevecht schoot verzetsman Gerrit Gunning hem dood. Lok sloeg de begrafenis van de landwachter in Appelscha vanuit de woning van vrienden gade. Zijn dochter Janny vertelt daarover in 'Sluipmoordenaars': ,,Mijn vader was heel ernstig. Toen alles voorbij was en we weer naar beneden gingen, zei hij meer tegen zichzelf dan tegen mij: ,,hjir komt wat achter wei'' (hier komt iets achter vandaan). Ik hoor nog altijd duidelijk die voor mij destijds volstrekt onbegrijpelijke zin. Ik vroeg niet wat hij bedoelde, de sfeer was er kennelijk niet naar. Later, toen de hele geschiedenis me duidelijk werd, heb ik vaak gedacht: zou hij toen aan een mogelijke represaille hebben gedacht waar hij zelf in betrokken zou raken? Mijn moeder heeft hem in die dagen vaker dan ze gewend was, gevraagd of het niet beter was dat hij ging onderduiken. Ze heeft me later verteld dat hij er niet aan dacht ooit zijn vrouw, kinderen en zijn school in de steek te laten.'' Aangenomen wordt dat de Silbertannemoord op Lok is gepleegd door Arien Smit en Adolf de Man, maar helemaal zeker is dat niet. Aan de Bruggelaan in Appelscha is een monument opgericht, waarop onder meer de naam van Lok staat. De openbare lagere school in Ravenswoud, waar hij vanaf 1930 werkzaam is geweest, kreeg zijn naam. Op het kerkhof in Appelscha staat ter ere van Lok een monument in natuursteen met de Friese tekst: ,,Datjinge wat wy leaf hawwe libbet noch altyd". (Datgene wat wij liefhebben leeft nog steeds).
Lok is gecremeerd op 25 mei 1944 in Driehuis-Westerveld. De urn met zijn as is eerst bijgezet op de Begraafplaats in Appelscha en later op het Ereveld van de Oorlogsgravenstichting in Loenen.
Heeft u zelf meer informatie over deze persoon? Lever het aan!
Bronnen
- Informatie:
- - BRUG, W.A., Hun naam leeft voort, Repro Holland, 1989.
- HEUVEL, C.C. VAN DEN e.a., Verzetsherdenkingskruis, Samsom Uitgeverij, 1985.
- SCHAAP, I., Sluipmoordenaars, Just Publishers, Leeuwarden, 2010.
- Lok, Andries / Friese Verzetsstrijders WO2 / Historie-Friesland... | Spanvis.com
- Andries Lok
- Andries Lok | Erelijst van Gevallenen 1940-1945
- Slachtoffers
- Lijst Inger Schaap
- Laatste wijziging: 06-12-2021