Wo2Slachtoffers.nl

Ens, van, Bouwe

Geboortedatum:
23 maart 1893 (Slijkenburg)
Overlijdensdatum:
13 april 1945 (Luinjeberd/Splitsendijk)

Biografie

Woonde in Nieuwehorne (Heerenveen), Nr. 103. Zoon van Meine van Ens en Wobbegje Pijlman. Huwde met Aaltje van der Veen (zes kinderen). Veehouder. Nederlands Hervormd. Lid verzet behorend tot de LO-Nijehorne en de Binnenlandse Strijdkrachten Nieuwehorne. Van Ens was nauw betrokken bij de vier wapendroppings in het Katlijker Schar. De wapens werden in eerste instantie opgeslagen bij veehouder Lykle Mulder, die vlak bij het afwerpterrein woonde. De volgende nacht gingen ze met paard en wagen naar onder anderen Van Ens en veehouder Jelle Boersma, waarna ze heel snel weer verder verspreid werden. Na de arrestatie van Luitjen Mulder, Wiepke Hof en Roelof Knol werd een vijfde dropping afgeblazen, maar het leed was al geschied, want de namen van veel betrokkenen bij de wapendroppings werden bij de Duitsers bekend. Dat leidde onder meer tot de arrestatie van Boersma, die op 17 maart 1945 met negen anderen in Doniaga werd doodgeschoten. Ook Van Ens kwam in beeld. Zelfs toen een Duitse wagen voor zijn boerderij stopte en weer wegreed, dook hij niet onder. Na zijn arrestatie weigerde hij in het SD-bolwerk Crackstate in Heerenveen ondanks afgrijselijke mishandelingen namen te noemen. Samen met Sijberen Sijtsma (3 november 1896 Wommels) is hij kort voor de bevrijding gefusilleerd. Zijn stoffelijk overschot is in een slootwal gevonden. Gevangenen die het verblijf in Crackstate overleefden, waren het er later volgens Pieter Wijbenga vrijwel allemaal over eens dat degenen die het zwaarst mishandeld waren, uit de weg waren geruimd. De in 1950 tot veertien jaar veroordeelde commandant van de Heerenveense SD, de Oostenrijker Erich Karl Kronberger, stelde tijdens zijn proces dat hij alleen de zwaarste gevallen had uitgezocht toen hij de opdracht had gekregen om zes gevangenen te fusilleren als represaille voor de dood van Duitsers bij Scharsterbrug. Wijbenga: ‘Of hij dit achteraf bedacht of niet: het kon waar zijn.’ Officier van justitie mr. Rudolf Gerard Nubé deelde die opvatting destijds beslist niet: ‘Van Ens en Sijtsma zijn als represaille voor het vuurgevecht bij Scharsterbrug doodgeschoten, zo beweert verd. Daar waren zes Duitsers doodgeschoten. Daar tegenover stelde men slechts 2 Nederlanders? Dat is te mooi om waar te zijn! Dit was geen represaille, doch alleen maar zinloos. Ik geloof, dat dit wrak geslagen getuigen waren, die weggewerkt moesten worden. Men had toen immers belangrijke illegale werkers in handen. Het element afschrik mist men hier, omdat het ’s nachts gebeurde en dat is de kern van represaille.’ Op het graf van Van Ens staat de toorts van Stichting Friesland 1940-1945. Zijn naam is vermeld op het oorlogsmonument aan de Van Maasdijkstraat in Heerenveen, terwijl in deze plaats eveneens een straat naar hem is vernoemd.

Heeft u zelf meer informatie over deze persoon? Lever het aan!

Bronnen

Informatie:
Pieter Wijbenga, Bezettingstijd in Friesland; rechtbankverslag De Heerenveensche koerier, 8 februari 1950